Alternatieve nobelprijs voor Mother Nature Cambodia

Een groep jonge mensen zit en staat voor een boom op het strand

Jongeren gekleed in het wit lopen door een straat in Phnom Penh met bloemen in hun handen

Een groep jonge studenten loopt met megafoon en spandoeken door een straat

Monniken markeren oerwoudreuzen in de Areng Valley in Cambodja

27 okt 2023

Zij gaan de straat op voor de bescherming van de natuur en de mensenrechten en maken mensenrechtenschendingen openbaar – sinds 10 jaar. Nu hebben de activisten van jeugdgroep Mother Nature Cambodia één van de belangrijkste internationale prijzen gekregen. Wij feliciteren onze partners in Cambodja!

Mother Nature Cambodia is een groep onverschrokken jonge activisten die met het gevaar voor onderdrukking door het Cambodjaanse regime vechten voor milieurechten en democratie”, zegt Ole von Uexküll, Executive Director van de Right Livelihood Foundation. Deze organisatie waardeert moedige mensen die wereldwijde problemen oplossen. Dit doen zij sinds meer dan 40 jaar met de alternatieve nobelprijs.

„Door innovatieve en vaak humoristische protesten verdedigen ze door hun acties de natuur en hun bestaansbasis. En dat terwijl ze de stemmen van de gemeenschappen steunen tegen corrupte en schadelijke projecten. Ondanks arrestaties, juridische intimidatie en bewaking gaan ze onverbiddelijk door met het vechten voor de milieu- en burgerrechten van de Cambodjaanse bevolking”, gaat Uexküll verder.

Deze prijs is niet alleen voor het team van Mother Nature Cambodia maar voor alle mensen in Cambodja die ons steunen en ons motiveren om ons werk te doen.

Sun Ratha, chef van financiën van Mother Nature Cambodia

Mother Nature Cambodia – al sinds haar oprichting partner van Red het Regenwoud

Eind 2012 kwam een groep jongeren bij elkaar om te protesteren tegen de verwoestende gevolgen van ontbossing, illegale goudwinning en landroof in Cambodja. De eerste officiële actie van de studenten en andere jongeren was gericht tegen de bouw van een dam in de Areng Valley. Het project zou 10.000 hectare van de bossen van de Cardamom Mountains in de Areng Valley, waar minstens 31 bedreigde diersoorten leven, onder water hebben gezet. 1600 mensen zouden ontheemd zijn geraakt, van wie de meesten tot de inheemse Chong-groep behoren.

Met video's en media-effectieve acties zoals "boomzegeningen" slaagde Mother Nature Cambodja erin om de aandacht van het lokale en internationale publiek te vestigen op de geplande stuwdam. Red het Regenwoud ondersteunde de campagne ook met petities en donaties. Uiteindelijk werd de regering gedwongen om af te zien van het grootschalige project. Sindsdien is de Areng Valley een bekende ecotoeristische bestemming geworden voor binnen- en buitenlandse reizigers.

Succesvolle campagne tegen zandwinning

In de provincie Koh Kong in het zuidwesten van Cambodja werden de grote mangrovebossen steeds meer vernietigd door zandwinning. Grote schepen baggerden zeezand en rivieroevers voor de export naar Singapore en India. De mijnbouw vernietigde ook het leefgebied van vissen, weekdieren en krabben en bedreigde het voortbestaan van de toch al bedreigde vissersgemeenschappen van Koh Kong.

Mother Nature Cambodia informeerde en ondersteunde de lokale gemeenschappen om hun verzet tegen uitbuiting te versterken. De groep heeft bijvoorbeeld spectaculaire video's uitgebracht om het grote publiek bewust te maken: Een daarvan toont jonge activisten die tot hun nek in het zand begraven zijn. De video werd meer dan 4,5 miljoen keer bekeken en 150.000 keer gedeeld.

De regering reageerde onverbiddelijk op de campagne tegen de zandwinning: Mother Nature Cambodia en ook leden van de Koh Kong gemeenschap werden in de gaten gehouden en bedreigd door de politie. In augustus 2015 werden drie activisten vastgezet en pas in juli 2016 vrijgelaten. De medeoprichter, Alejandro Gonzalez-Davidson, werd het land uitgezet.

Ondanks de toenemende druk ging de campagne door en werd de regering eind 2016 gedwongen de export van zeezand uit Koh Kong te verbieden.

Campagne ter bescherming van Koh Kong Island

”Save Koh Kong Island” (“Red Koh Kong Island“) heet de actuele nationale en internationale campagne van Mother Nature Cambodia. Met demonstraties, informatiebijeenkomsten en video's vestigt de milieugroep de aandacht op de dreigende vernietiging van Cambodja's grootste eiland door exclusieve luxueuze toeristische projecten. En ze roept de regering op om Koh Kong Island uit te roepen tot nationaal park zodat het volledig beschermd wordt.

Daardoor moet ook het ecotoerisme worden bevorderd op het eiland. Dit om ervoor te zorgen dat Cambodjanen en bezoekers nog vele generaties kunnen genieten van de schoonheid van de natuur. En tegelijkertijd ook om het eiland te behouden als leefgebied van de plaatselijke gemeenschappen.

Red het Regenwoud steunt ook deze campagne. Onze petitie is wereldwijd door meer dan 133.000 mensen in 176 landen ondertekend en werd samen met Mother Nature Cambodia overhandigd aan de regering in Cambodja en de ambassade in Berlijn.

Steeds meer bedreigingen en arrestaties

Vanwege hun zeer effectieve campagnes tegen het niet respecteren van de natuur en mensenrechten door de Cambodjaanse regering worden leden van Mother Nature Cambodia steeds opnieuw geïntimideerd, gearresteerd en bewaakt. Meerderen hebben meer dan een jaar in de gevangenis gezeten. Half november 2021 mochten zes gevangen activisten onder strikte voorwaarden de gevangenis verlaten. In hetzelfde jaar ontving Mother Nature Cambodia een mensenrechtenprijs, de Front Line Defenders Award.

Maar de aanklacht van "samenzwering en belediging van de koning" blijft staan en er hangt hen tot tien jaar gevangenisstraf boven het hoofd.

Op de dag van de bekendmaking van de Alternatieve Nobelprijs zei Phuon Keorasmey, chef van campagnes van Mother Nature Cambodia, dat ze wist welke obstakels haar te wachten stonden toen ze zich bij de milieugroep aansloot. Maar dat de noodzaak om de natuurlijke rijkdommen van Cambodja te verdedigen zwaarder woog dan het gevaar van gevangenisstraf. De 22-jarige studente zat 14 maanden in de gevangenis.

"Maar wat ik doe, doe ik niet alleen voor mezelf, maar ook om de natuur in Cambodja levend te houden," zegt Phuon. "Hoe kan ik mijn dochter onder ogen komen als ze weet dat onze generatie niets heeft gedaan om dingen te veranderen. Wij werden gearresteerd omdat we het milieu probeerden te beschermen en we willen niet dat onze kinderen daarvoor of voor het verdedigen van mensenrechten hetzelfde mee moeten maken."

Inzet voor mensenrechten en democratie

Natuurbescherming heeft alleen kans van slagen als corruptie wordt uitgebannen. Het team van Mother Nature Cambodia is zich daar van bewust. En dat op zijn beurt vereist weer democratie en respect voor mensenrechten. Door het gebrek aan democratie in Cambodja kunnen de overheid en grote invloedrijke bedrijven in het geheim opereren en corrupte en destructieve projecten uitvoeren.

Daarom biedt Mother Nature Cambodia niet alleen milieutrainingen aan, maar onderwijst jongeren ook over maatschappelijke betrokkenheid en mensenrechten. Het feit dat de organisatie haar werk al meer dan 10 jaar voortzet ondanks het repressieve klimaat is een bewijs van de kracht van de beweging en de wil van jongeren om te vechten voor een betere, democratische toekomst voor Cambodja.

De dictator wil dat we wegblijven uit de politiek, wegblijven van de democratie en ons niet uitspreken tegen de regering. Deze prijs is het bewijs dat we het recht hebben om campagne te voeren, dat we het recht hebben om ons eigen land te beschermen en dat het onze plicht is om dat te doen.

Ly Chandaravuth, activist

Hoop door regeringswisseling in Cambodja?

Na 38 jaar aan de macht te zijn geweest, heeft premier Hun Sen zijn ambt in augustus 2023 overgedragen aan zijn zoon, generaal Hun Manet. Maar de machtswisseling zal volgens Ly Chandaravuth en Phuon Keorasmey waarschijnlijk weinig verandering brengen in het werk van Mother Nature Cambodja. Alejandro Gonzalez-Davidson, medeoprichter van de groep, deelde deze inschatting, maar riep ook op tot optimisme:

"Ik denk dat ondanks de waarschuwingssignalen die we zien – toegenomen ontbossing, hervatting van zandwinning voor de export langs de Mekong – we moeten proberen positief te blijven en ze een kans geven …", zegt Gonzalez-Davidson. "Misschien zal deze nieuwe generatie, eenmaal in een positie van echt leiderschap, besluiten dat het gunstiger is om de bossen en de natuur te houden zoals ze zijn dan ze te vernietigen? De tijd zal het leren."